Gout : Sintomas, Sanhi

Buod

Ang gout ay isang uri ng kondisyon kung saan namamaga ang ilang mga daliri sa mga kamay o mga paa. Ang katawagan ng kondisyong ito ay mula sa Latin na “gutta” na ang kahulugan ay “patak ng likido.” Ito ay maaaring tumutukoy sa isang uri ng sangkap na mula sa dugo na inaakala noon na sanhi ng sakit na ito.

Maaaring magkaroon ng gout ang sinuman kapag nagkaroon ng sobrang dami ng uric acid sa dugo na namumuo bilang mga uric acid crystal sa mga kasu-kasuan.

Ang ilan sa mga sintomas nito ay ang pamamaga ng mga kasu-kasuan, labis na pananakit ng mga ito, pati na ang kawalan ng kakayahang ikilos ang apektadong bahagi ng katawan.

Nalulunasan ang sakit na gout sa pamamagitan ng mga gamot at ng ilang pagbabago sa paraan ng pamumuhay na maaaring nagiging sanhi nito.

Kasaysayan
Mga Uri
Mga Sanhi
Sintomas
Mga Salik sa Panganib
Pag-Iwas
Sanggunian

Kasaysayan

Noong unang panahon, ang gout ay tinaguriang “hari ng mga karamdaman at ang karamdaman ng mga hari” o kaya ay “sakit ng taong mayaman.”

Noong 2600 B.C. sa Ehipto ay isinalarawan na ang isang uri ng arthritis sa hinlalaki ng paa. At noon namang 400 B.C. ay isinalaysay ng isang Griyegong manggagamot na si Hippocrates ang ukol sa sakit na ito. Samantala, noong 30 A.D. ay isinalarawan naman ni Aulus Cornelius Celsus ang kauganayan ng nakalalasing na inumin sa kondisyong ito, maging sa mga babaeng may sakit sa bato.

Ang Ingles na manggagamot naman na si Thomas Sydenham ang naka-obserba noong 1683 kung papaano sumusumpong ang sakit na ito sa mga unang oras ng umaga, lalo na sa mga lalaking matatanda.

Noon namang 1679 ay natuklasan ng isang Dutch na siyentipiko na si Antonie van Leeuwenhoek ang maliliit na urate crystals. At noong 1848 ay natuklasan naman ng Ingles na manggagamot na si Alfred Baring Garrod na ang sobrang dami ng uric acid sa dugo ang sanhi ng gout.

Kasabay ng pag-unlad ng kaalaman ukol sa kondisyong ito ay ang pagkatuklas din ng iba’t ibang uri ng gout.

Mga Uri

Ang gout ay may iba’t ibang uri:

Asymptomatic hyperuricemia

Ang kondisyong ito ay ang pagkakaroon ng maraming uric acid sa dugo ngunit walang naipakikitang sintomas. Maaaring hindi ito mangailangan ng lunas, subalit ang mga mamumuong uric crystal sa mga kalamnan ay maaaring magdulot ng pinsala sa katawan.

Acute gout

Sa kondisyong ito, ang mga namuong urate crystal ay nagdudulot na ng mga malulubhang pamamaga at labis na pananakit sa apektadong bahagi ng katawan. Maaari itong mawala sa loob ng tatlo hanggang sampung araw. Ang acute gout ay maaaring sanhi ng labis na pag-inom ng mga nakalalasing na inumin, mga gamot, stress, maging ng malamig na panahon.

Intercritical gout

Ang kondisyong ito ay sumusumpong sa pagitan ng pag-atake ng acute gout. Sa puntong ito ay patuloy na namumuo ang mga urate crystal sa katawan.

Chronic tophaceous gout

Ang kondisyong ito ay ang pinakamasakit sa lahat ng uri ng gout. Dahil sa kondisyong ito ay maaaring magkaroon na ng pamalagiang paghina ng mga kasu-kasuan at ng mga kidney na dulot ng urate crystals.

Mga Sanhi

Image Source: unsplash.com

Ang pinaka-sanhi ng gout ay ang pamumuo ng uric acid sa dugo na maaaring dulot ng mga sumusunod:

Uri ng pamumuhay

May 12% ng mga kaso ng gout ang dulot ng mga kinakain o iniinom. Ang labis na pagkonsumo ng karne, mga lamang-dagat, mga nakalalasing na inumin, pati mga inuming pinatamis ng fructose ay mga sanhi ng pagkakaroon ng mataas na antas ng uric acid sa dugo. Sa mga nabanggit, ang pag-inom ng nakalalasing na mga inumin ang may pinakamalaking kinalaman sa pagkakaroon ng gout.

Genetics

Bahagyang may kinalaman ang genetics sa pagkakaroon ng gout. Ang mga SLC2A9, SLC22A12, at ABCG2 na mga gene ay natuklasang may kinalaman sa pagkakaroon ng kondisyong ito.

Kondisyong medikal

May mga kondisyong medikal na maaari ring maging sanhi ng gout. Ang ilan sa mga ito ay ang insulin resistance, hypertension, hindi pangkaraniwang taas ng antas ng taba sa katawan, at abdominal obesity. Maaari ring maging sanhi ng pagkakaroon ng gout ang organ transplant, anemia, kidney failure, lead poisoning, at iba pa.

Mga gamot

May mga uri din ng gamot na maaaring magdulot ng gout. Kabilang sa mga ito ay ang mga diuretic, aspirin, niacin, ACE inhibitors, beta blockers, at iba.

Sintomas

Image Source: www.webmd.com

Ang gout ay biglang umaatake, karaniwan sa gabi. Ang mga sintomas nito ay ang mga sumusunod:

Labis na pananakit ng mga kasu-kasuan. Ang pinaka-karaniwang nagkakaroon ng gout ay ang hinlalaki ng paa. Subalit, ito ay maaaring umapekto rin sa iba pang kasu-kasuan, katulad ng sa mga tuhod, mga daliri, mga siko, mga kamay, pati mga bukong-bukong. Pinakamasakit ito sa loob ng unang apat hanggang 12 oras.
Kakulangan ng ginhawa. Pagkawala ng malubhang pananakit, maaaring makaranas ng kakulangan ng ginhawa, o discomfort, sa mga kasu-kasuan. Ito ay maaaring tumagal nang ilang araw hanggang sa ilang linggo. Ang mga susunod na pag-atake nito ay maaaring mas tumagal pa ang paghupa at maaaring umapekto sa mas marami pang mga kasu-kasuan.
Pamamaga at pamumula. Ang mga kasu-kasuang apektado ay lubhang mamamaga. Magiging maselan, namumula, at tila mainit din ang mga ito.
Kawalan ng kakayahang kumilos. Lubhang napakahirap ikilos nang normal ang mga kasu-kasuan, lalo na kapag lumubha na nang husto ang gout.

Mga Salik sa Panganib

Image Source: www.bbc.co.uk

Maaaring maapektuhan ang sinuman ng gout, lalo na ang mga nagkukulang sa pag-iingat. Subalit, may mga salik sa pagkakaroon nito na hindi maaaring kontrolin, katulad ng edad at kasarian. Maaaring hindi lubusang mawala ang panganib ng pagkakaroon nito sa pamamagitan lamang ng pag-iingat, subalit malaki pa rin ang maitutulong nito upang maiwasan ang pag-atake ng sakit na ito.

Ang mga sumusunod ay ang mga salik sa pagkakaroon ng gout:

Labis na katabaan

Ang isa sa mga pangunahing salik sa pagkakaroon ng gout ay ang labis na katabaan. Ang sobrang bigat ng timbang ay may kinalaman sa pagkakaroon ng pagtaas ng antas ng uric acid sa dugo. Ito ay napatunayan na sa maraming mga pagsusuri.

Labis na pag-inom ng nakalalasing na inumin

Ang mga taong labis na umiinom ng nakalalasing na inumin ay napatunayang may mas mataas na panganib na magkaroon ng gout. Napakalaki kasi ng kinalaman ng mga alcoholic na inumin sa pagtaas ng antas ng uric acid sa dugo, base sa mga pag-aaral.

Iba pang mga salik

Ang mga sumusunod ay mga salik din sa panganib ng pagkakaroon ng gout:

Pagkakaroon ng hypertension
Kakulangan ng aktibidad o ehersisyo
Pagkakaroon ng mataas na LDL (masama) at mababang HDL (mabuti) na mga uri ng kolesterol sa katawan
Pagkakaroon ng mataas na triglycerides sa katawan
Pagiging insulin resistant ng katawan

Pag-Iwas

Image Source: www.huffpost.com

Malaki ang kinalaman ng mga kinakain at iniinom sa pagkakaroon ng gout. Kaya, ang mga sumusunod na hakbang ay makatutulong para maiwasan ito:

Pamalagiin ang normal na timbang ng katawan. Kailangan ang masusuing pagsubaybay sa timbang. Kung sakaling bumigat ito nang husto, kailangang gawin ang regular na pag-eehersisyo. Subalit, dapat iwasan ng sinuman ang pagbabawas ng timbang nang biglaan, katulad ng hindi pagkain sa loob ng ilang araw o extended fasting. Ito ay nagdudulot ng bahagyang pagtaas ng uric acid sa dugo.
Pag-inom ng maraming likido. Ang pag-inom ng maraming likido ay malaki ang maitutulong sa pagpapababa ng dami ng uric acid sa katawan. Subalit, dapat iwasan ang mga inuming matatamis, lalo na ang mga pinatamis gamit ang fructose.
Paglimita sa pagkain ng karne, manok, at isda. May parte ng karne at mga uri ng isda na mayroong maraming uric acid, o kaya ay nagdudulot ng pagtaas nito sa katawan. Maaaring kumain ng mga ito, subalit kailangang masubaybayang mabuti ang dami ng kinokonsumo sa mga ito.
Paglimita sa pag-inom ng nakalalasing na inumin. Maaari pa ring uminom ng alak ang sinuman. Subalit, kailangang katamtaman lamang o kaya ay uminom nang ayon lamang sa payo ng doktor. Sa mga pinakahuling pagsusuri ukol sa kondisyong ito, ang pag-inom ng beer, lalo na sa mga kalalakihan, ay lubhang malaki ang kinalaman sa pagkakaroon ng gout.
Piliin ang mga low-fat na mga pagkaing galing sa gatas. Ang mga low-fat na mga pagkaing galing sa gatas ay hindi lamang makatutulong sa pag-iwas sa pagkakaroon ng labis na taba sa katawan. Nakatutulong din ang mga ito para labanan ang gout.

Gout