Gamot at Lunas
Image Source: www.freepik.com
Sa acromegaly, karaniwang nagkakaroon ng labis na growth hormone (GH) ang isang tao dahil sa pagtubo ng tumor sa pituitary gland. Upang malunasan ito, maaaring sumailalim ang pasyente sa iba’t ibang mga pamamaraan, gaya ng mga sumusunod:
- Transsphenoidal surgery. Ang pinakamabisang paraan upang mapigilan ang labis na GH sa katawan ay ang pagtatanggal mismo ng mga tumor sa pituitary gland. Maaari itong maisagawa sa pamamagitan ng operasyon na tinatawag na transsphenoidal surgery. Sa operasyong ito, magpapasok ang doktor ng instrumento sa ilong upang maabot ang apektadong bahagi at matanggal ang mga tumor. Kapag natanggal na ang mga ito, bababa na ang produksyon ng GH at maiibsan na ang mga nararanasang sintomas ng pasyente. Ganunpaman, maaaring hindi matanggal lahat ng doktor ang mga tumor sapagkat maaaring ang ilan sa mga ito ay tumubo sa mga mapapanganib na bahagi ng utak at imposibleng maalis. Kung may matirang mga tumor, maaari namang sumailalim ang pasyente sa mga gamutan at radiation therapy upang mapangasiwaan ang kondisyon.
- Pag-inom o pagturok ng mga gamot. Bukod sa operasyon, maaari ring maibsan ang mga sintomas ng pasyente sa pamamagitan ng pag-inom o pagturok ng mga gamot. Batay sa kondiyson, maaaring ibigay ng doktor ang mga sumusunod na gamot sa pasyente:
- Somatostatin analogue. Ang mga gamot na ito ay nakatutulong sa pagpapababa ng GH secretion. Halimbawa ng mga gamot na ito ay octreotide at Karaniwang itinuturok ito sa mga kalamnan ng puwit isang beses sa loob ng isang buwan ng isang nars o doktor.
- Dopamine agonist. Gaya ng mga somastatin analogue, ang mga dopamine agonist ay may kakayananng mapababa ang GH ng isang tao. Pero bukod dito, maaari rin nitong mapababa ang IGF-1 nito. Ang mga gamot na ito ay karaniwang iniinom lamang. Kapag regular itong iniinom, ang mga tumor ay liliit kaya naman nababawasan ang labis na produksyon ng GH at IGF-1. Bagama’t malaki ang naitutulong ng mga gamot na ito sa taong may acromegaly, maaari siyang magkaroon ng mga obsessive-compulsive disorder (OCD), isa sa mga kilalang side effect
- Growth hormone antagonist. Kung hindi bumibisa ang mga naunang nabanggit na gamot, maaaring bigyan ng growth hormone antagonist ang pasyente. Halimbawa ng gamot na ito ay Maaaring ibigay ang gamot na ito sa pamamagitan ng pagtuturok araw-araw. Kaya nitong ibalik sa normal na dami ang mga IGF-1 ng katawan, subalit hindi nito kayang ibaba ang dami ng GH o paliitin ang mga tumor. Pinipigilan lamang ng gamot na ito ang epekto ng GH sa mga tisyu ng katawan upang hindi na gaanong lumaki ang mga ito.
- Radiation therapy. Kung hindi lahat natanggal ang mga tumor sa pituitary gland, maaari ring isailalim ang pasyente sa radiation therapy. Ang pamamaraang ito ay gumagamit ng malakas at purong ilaw upang mapuksa ang mga natitirang bukol. Halimbawa ng mga uri ng radiation therapy na maaaring isagawa sa pasyente ay ang mga sumusunod:
- Stereotactic radiosurgery. Kadalasan, ang uri ng therapy na ito ang pinakapangunahing imumungkahi ng doktor sa pasyente. Sa pamamaraang ito, ang pasyente ay bibigyan ng isang napakataas na dosage ng radiation sa isang bigayan habang iniingatan na huwag maapektuhan ang mga kalapit na masisiglang selula. Kadalasan, mararamdaman na ang bisa ng therapy na ito sa loob ng 5 taon.
- Conventional radiation therapy. Sumunod sa stereotactic radiosurgery ay ang conventional radiation therapy. Sa therapy na ito, maaaring maramdaman lamang ang bisa nito pagkatapos ng 10 o higit pang mga taon. Ito ay dahil sa ang pasyente ay makatatanggap lamang ng therapy sa loob ng 5 araw kada isang linggo sa loob ng 4 hanggang 6 na linggo.
- Proton beam therapy. Kumpara sa conventional radiation therapy, mas madalang lamang itong isinasagawa sa pasyente. Ito ay dahil sa mas malakas ang ginagamit ditong ilaw kaya naman hindi kailangang madalas ang pagbibigay ng therapy na ito.
Ang mga lunas na nabanggit ay kadalasan namang nagtatagumpay lalo na kung natukoy agad ang kondisyon sa mga unang yugto nito. Dagdag dito, karaniwan ding nagtatagumpay ang mga operasyon at talagang nakatutulong ang mga gamot at radiation therapy. Ganunpaman, kailangan ng pasyente ng kaunting tiyaga upang makaangkop sa kondisyon at mamuhay nang normal. Bukod dito, hindi na mawawala sa pasyente ang regular na pagpapakonsulta sa doktor kahit na natapos na ang kanyang mga operasyon o gamutan. Ito ay upang tuluy-tuloy na ma-monitor ng doktor ang kalagayan ng pasyente.
